Tức hai bên sườn

link

BS Ðặng Trần Hào


Muốn tránh bệnh tật chúng ta phải lưu tâm tới những bệnh thông thường tới rồi đi là nhờ tự điều chỉnh của cơ thể khi sức khỏe đầy đủ. Ðiều này hầu như chúng ta chẳng bao giờ để ý tới mà chỉ quan tâm tới tình trạng sức khỏe khi tốt. Chúng ta luôn muốn bệnh mau được hồi phục và những thương tật mau được bình thường. Thường tinh thần căng thẳng hàng ngày làm chúng ta khó chịu nhưng không ảnh hưởng tới hệ thống tiêu hóa, lên máu, ngủ vẫn ngon giấc, sinh lý vẫn bình thường. Tuổi đời vẫn từ từ biến đổi và đời sống vẫn hoạt động không có gì cảm thấy bất thường. Chúng ta không bị bệnh tim, ung thư, đau nhức, mất trí nhớ vào tuổi trung niên...

Nhưng chúng ta cần phải có khí lực để điều hành lục phủ ngũ tạng. Cơ thể chúng ta cũng như chiếc xe. Chúng ta phải bảo trì nó theo định kỳ như thay nhớt máy, thắng, vỏ xe... Ðể cho xe hoạt động bình thường chứ không phải chờ đến lúc máy xe kêu bất thường, xe phun khói ra nhiều chúng ta mới lo sửa thì đã hơi muộn. Cơ thể cũng vậy, khí chúng ta không đủ khí lực của một người có sức khỏe bình thường, chúng ta sẽ bị bệnh, giống như người tài xế không để ý đến những tiếng kêu bất thường của máy xe. Chúng ta thường không lưu tâm tới những điều kiện sức khỏe bất thường hàng ngày, chỉ đến khi yếu chúng ta mới lo cho nó. Khả năng bồi đắp cho hệ thống tự điều chỉnh sẽ không đáp ứng ngay mà cần có sự báo trước. Nó cũng như đầu tư dài hạn vào sức khỏe. Vậy sức khỏe là do chúng ta lưu tâm và săn sóc bằng cách ăn uống những đồ ăn có lợi cho sức khỏe, giữ cho tâm thần an lạc và tập thể dục đều đặn hàng ngày.

Dù lưu tâm và săn sóc sức khỏe thường xuyên, chúng ta đôi khi cũng bị bệnh, cũng như trời có lúc mưa, lúc nắng vậy.

Sau đây chúng ta đi tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh đau và tức hai bên sườn. Tất cả những bệnh gây ra tức và khó chịu thường là nguyên nhân huyết và khí không thông.

Ðau tức hai bên giang sườn thường do chúng ta lo nhiều chuyện hàng ngày, tiếp xúc với mọi người trong khi giao tế, đôi khi không vừa lòng, bực bội, giận dữ ảnh hưởng tới gan. Cho nên người xưa thường nói giận đến thâm gan tím mật lại, làm gan khí không thông uất kết, nghịch khí đi lên mà gây ra bệnh.

Tức và đau hai bên sườn do gan khí uất kết

Nhiệm vụ của gan là điều hòa dương khí của toàn thân, thích vươn chơi, thoải mái và ghét gò bó, uất trệ. Một khi chúng ta tức giận làm gan khí uất kết, đưa tới không điều hòa được dương khí và gây ra huyết bị ứ trệ, không hoạt động bình thường, gây nên uất kết mà thành bệnh. Tức ngực và hai bên sườn, rất dễ giận, khi nổi giận thì lại thấy tức và khó chịu nhiều hơn, ngực luôn luôn cảm thấy không được thoải mái, khát nước nhưng không uống nhiều. Rêu lưỡi mịn trắng hay vàng. Mạch huyền

-Tức ngực, khó thở, tưởng như tim bị nghẹt, đôi khi phải đi bệnh viện cấp cứu ngay lập tức. Nhưng thực ra do gan khí uất kết gây ra tới 80% chứ không phải tim.

-Thứ hai gây ra chóng mặt, xây xẩm là do gan huyết bị trì trệ, uất kết mà gây ra.

-Thứ ba gây ra đầy hơi, ăn không được nhiều vì gan khí phạm bao tử. Thường bao tử khí đi xuống, bây giờ bao tử khí đi nghịch lên, gây ra đầy hơi, khó tiêu, không ăn nhiều được.

Bài thuốc
Sài hồ 12grs
Bạch thược 9grs
Nhân trần 9grs
Bổ công anh 9grs
Chỉ xác 9grs
Hương phụ 9grs
Ðại phúc bì 9grs
Cát căn 9 grs
Câu đằng 9 grs
La bạc tử 9 grs
Uất kim 9 grs
Cam thảo 3grs

- Sài hồ, nhân trần, bạch thược, bồ công anh, uất kim: Xơ gan và tán uất kết.
- Chỉ xác, hương phụ, la bạc tử: Tản khí ở ngực và giang sườn.
- Ðại phúc bì: Giáng khí, giảm tức.
- Câu đằng, cát căn: Trị chóng mặt.
- Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.

Tức hai bên sườn do thấp nhiệt của gan và mật gây ra

Gan là một trong năm tạng rất quan trọng và có những đặc tính: thuộc hành mộc; khai khiếu tại mục; liên quan tới gân; giận dữ; khí sinh phát của mùa xuân; thuộc phong; thích chua.

Gan còn là một trong những tạng có nhiệm vụ thanh lọc rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của con người. Nhiệm vụ chính của gan là tẩy độc. Gan sẽ trung hòa tất cả những độc tố trong máu và di chuyển chúng xuống thận. Thận, ruột non và ruột già thanh lọc một lần nữa. Thanh đi ngược lên phế trở lại, còn trọc thì tống ra ngoài theo đường tiểu tiện và đại tiện. Gan còn chế biến tất cả những thức ăn chúng ta ăn vào và chuyển hóa thành những dưỡng chất cần yếu để cơ thể chúng ta sẵn sàng hấp thụ.

Chúng ta đã đi tìm hiểu nhiều bệnh do gan gây ra, nhưng ít khi chúng ta nghĩ tức ngực và hai bên sườn do thấp nhiệt của gan sinh ra. Người bị bệnh này cũng thường đau dưới hai bên sườn, tức vùng thượng vị, cảm thấy đau rất khó chịu vùng ngực, buồn nôn, nhưng không nôn được, vàng da, nóng sốt, nước tiểu vàng. Lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng và trơn. Mạch sác và huyền.

Bài thuốc
Sài hồ 12grs
Bạch thược 9 grs
Nhân trần 9 grs
Bồ công anh 9 grs
Chỉ xác 9 grs
Hương phụ 9 grs
Ðại phúc bì 9 grs
Chi tử 9 grs
Hoàng cầm 9 grs
Phục linh 9 grs
Bạch truật 9 grs
Bản năm căn 9 grs
Ðại táo 3 trái

- Sài hồ, nhân trần, bạch thược, bồ công anh: Xơ gan và tán uất kết.
- Chỉ xác, hương phụ: Tản khí ở ngực và giang sườn.
- Ðại phúc bì: Giáng khí, giảm tức.
- Chi tử, hoàng cầm, bản năm căn: Thanh nhiệt, hóa thấp.
- Phục linh, bạch truật: Bổ tỳ khí và thông điều thủy đạo.
- Ðại táo: Phối hợp các vị thuốc.